Gružansko jezero je prelepo veštačko jezero na teritoriji Šumadije, koje svojom lepotom i čistoćom pleni već skoro 4 decenije. Gružansko jezero se prostire na površini od oko 900 ha i obima od oko 42 km.
Njegova širina varira od 300, na jugu, do 2800 metara, na severnoj strani jezera, a dužina Gružanskog jezera iznosi oko 10 km.
Prosečna dubina tokom najvećeg zabeleženog vodostaja iznosi 6,5 metara, dok se najdublja tačka u Gružanskom jezeru nalazi na dubini od 35 metara.
Glavna pritoka Gružanskog jezera je i vodom najbogatija reka, po kojoj je ovo jezero i dobilo ime – Gruža.
Pored reke Gruže, manje pritoke koje dopunjuju Gružansko jezero su potoci Ćurevac i Panjevac, kao i Boračka reka, ali oni tokom letnjih meseci u potpunosti presušuju.
Obala
Obala Gružanskog jezera je izuzetno razuđena. Njena dužina iznosi više od 40 km, a na mnogim mestima tokom dužine je, potapanjem, stvoreno više uvala i rtova.
Sama obala je veoma niska, a pejzažno veoma šarolika.
Na njoj se, osim nekoliko ručno sređenih delova, mahom nalaze prirodne lepote livada, niskog listopadnog žbunja i šumaraka.
Obalski deo okrenut ka Kniću je ipak slabije pristupačan turistima, zato što se na dobrom delu površine ovog dela obale nalazi i nekoliko kamenih odseka.
Izgradnja
1979. godine je započeta izgradnja brane na jednoj od najdužih i vodom najbogatijih reka šumadijskog podneblja – Gruže.
Ova brana je izgražena kod mesta Pajsijevići, koje se nalazi na opštini Knić, i predstavlja betonsko – lučnu konstrukciju, kojom je stvorena višenamenska akumulacija. Sa izgradnjom brane je okončano 1981. godine, a punjenje vodom 2 godine kasnije, odnosno 1983. godine.
Primarna funkcija ovog veštačkog jezera je bilo snabdevanje Kragujevca, Kraljeva i okolnih sela vodom, a danas se, zahvaljujući Gružanskom jezeru, vodom snabdeva više od 300.000 građana.
S obzirom na to da je izgradnja novog jezera podrazumevala i potpunu promenu celokupne površine ovog predela, kao i promene u načinu života lokalnog stanovništva, ubrzo nakon izgradnje brane i završetka navodnjavanja Gružanskog jezera je izgrađen i most na magistralnom pravcu Kragujevac – Čačak, odnosno putu M – 23, koji je potpomogao nesmetanom odvijanju saobraćaja.
Živi svet
Gružansko jezero je najpre bogato ribom, zbog čega se neretko na njenoj teritoriji organizuju različita takmičenja iz ribolovstva. Najčešći stanovnici ovog jezera su ribe jezerska pastrmka, deverika, babuška, štuka, som, šaran, smuđ, bandar i brojne druge.
Za ribolov na Gružanskom jezeru je potrebno izvaditi i ribolovačku dozvolu, koja se veoma lako dobija u Turističkom savezu opštine Knić, a iskusni ribolovci savetuju da je najbolje loviti ribu na ušću Boračke reke u Gružansko jezero.
Iskusni ribolovci koji često posećuju Gružansko jezero rado dele svoja iskustva sa pridošlicama. Po njihovim rečima, ukoliko želite da ulovite babuške, najbolje je da tada lovu pristupite štapom, a kažu da se ovde mogu uloviti babuške teške 2,5 kg, pa i više.
Takođe ribolovci Gružansko jezero neretko hvale po potencijalu da se na istom ulove i šarani koji teže više od 25 kg, a naročito su popularni i somovi, koji mogu težiti i do 100 kg.
Ono što moramo naglasiti, jeste da je zabranjeno loviti ribu iz nekog plovnog vozila po sredini jezera.
Pored riba, na Gružanskom jezeru, tačnije na njenim obalama, mogu se videti i različite vrste ptica. Do sada je na ovoj teritoriji zabeleženo čak 78 vrsti ptica, a za čak njih 25 je dokazano da se gnezde na području Gružanskog jezera.
Takođe se zna i da ovo jezero igra veoma važnu ulogu tokom seobe ptica, a da je zimovalište velikog broja gusaka i pataka.
Turizam
Po svemu sudeći, Gružansko jezero poseduje izuzetno veliki turistički potencijal. Ipak, turizam kao privredna grana još uvek nije nešto naročito razvijen, te, iako mnogi stanovnici šumadijskog okruga znaju za njegovo postojanje, još uvek nije naročito posećen.
Položaj Gružanskog jezera je idealan za odmor i rekreaciju. Ono je okruženo prirodnim zelenilom, a sama voda je veoma topla i prijatna za kupanje. Pored toga, posetioci iz okoline često uživaju i u veslanju i, kao što smo već napomenuli, u ribolovu.
Ukoliko se odlučite za odmor na Gružanskom jezeru, možete odsesti u nekoliko okolnih hotela ili domaćinstava, koji teže da, zajedno sa Centrom za kulturu, turizam i sport – Knić, što više promovišu turistički potencijal Gružanskog jezera.
Osim kupanja i ribolova na Gružanskom jezeru, njegova obala je sređena i uređeno je više staza i puteljaka, na kojima posetioci rekreativci uživaju u sportskim aktivnostima kao što su biciklizam i džogiranje, mada mnogi odlučuju i da jednostavno uživaju u šetnji i obilasku celog podneblja.
,,Gružanska jesen”
,,Gružanska jesen” je umetnička manifestacija koja se, u organizaciji Centra za kulturu, turizam i sport – Knić, uz pomoć Ministarstva trgovine, turizma i telekomunikacija Vlade Republike Srbije, organizuje početkom septembra svake godine u selu Žunje, koje se nalazi na obalama Gružanskog jezera.
Ideja Centra za kulturu, turizam i sport – Knić je da okupe sve umetnike, u koje se ubrajaju slikari, vajari, pesnici i ikonopisci iz zemlje i inostranstva, koji će prirodu Gružanskog jezera pretvoriti u vizuelne i auditivne aktove.
Cela manifestacija je praćena brojnim i raznovrsnim umetničkim programima, a poslednjeg dana manifestacije su svi radovi zajedno izloženi, kako bi i posetioci manifestacije mogli da uživaju u krajnjim rezultatima, mada im je dozvoljeno i da prate same procese nastajanja ovih umetničkih dela.
Svi umetnici su smešteni u domaćinstvima koje se bave turizmom, te se na taj način promoviše i samo Gružansko jezero, kao turistička destinacija.
Osim samog rada, za umetnike je svake godine i organizovano nekoliko izleta, kako bi se što bolje upoznali sa prirodnim i kulturno – istorijskim obeležjima Gružanskog jezera.
Iako se ova manifestacija održava od 1996. godine, ipak je Gružansko jezero najlepše opevano u poeziji Dobrice Erića – ,,Ilirski zdravičar Gruže”.
Smeštaj
Na obali Gružanskog jezera postoji nekoliko smeštajnih objekata specijalizovanih baš za prijem turista željnih pravog relaksirajućeg iskustva, a nekoliko njih čak odiše i pravom srpskom tradicijom i porodičnom atmosferom, te se gosti ovih smeštaja mogu osećati kao kod kuće.
Najpopularniji smeštajni objekti Gružanskog jezera su:
My Soul
Hotel ,,My Soul” se nalazi na samoj obali Gružanskog jezera, a odiše elegancijom i sofisticiranošću. Hotel ,,My Soul” je omiljena destinacija i gostiju koji dolaze radi odmora i rekreacije, ali i osoba koje obalu Gružanskog jezera posećuju iz poslovnih razloga.
U prizemlju hotela se nalazi i elitni restoran koji, po rečima ranijih gostiju, ispunjava sva očekivanja, počev od iskusno pripremljenih domaćih jela i internacionalnih specijaliteta, preko raznovrsne karte vina, pa sve do profesionalnog i ljubaznog osoblja.
U dvorištu, ispred samog restorana, nalazi se bogato opremljeno igralište za mališane, kao i prelepa umirujuća fontana.
U sklopu dvorišta se nalazi i veliki bazen, za čiji ulaz morate odvojiti oko 800 dinara, ukoliko dolazite samo sa tom namerom, a u cenu su uključeni korišćenje ležaljke, suncobrana, kao i peškir.
Hotel – restoran ,,My soul” raspolaže sa 11 smeštajnih jedinica, u koje se ubrajaju i sobe i apartmani, dekorisani po svetskim elitnim standardima, počev od samih spavaćih soba, pa sve do prelepo uređenih kupatila.
U svakoj smeštajnoj jedinici, u zavisnosti od sobe, postoje ili singl ležajevi ili veliki francuski ležaj, zatim TV sa kablovskom televizijom, mini – bar, fen, telefon, sef, kao i kauč na razvlačenje.
Gružanski horizonti
U malom selu Grivac, koje se nalazi u blizini samog Gružanskog jezera, vlasnici jednog ušuškanog seoskog domaćinstva su odlučili da svoj stambeni objekat preurede i ljubav prema svom kraju podele i sa gostima, koji su uvek dobrodošli.
U ponudi smeštajnog objekta ,,Gružanski horizonti” su 4 opremljene sobe, koje odišu srpskom tradicijom na moderniji način, a gostima je u ponudi i veliki broj srpskih specijaliteta, pripremljenih po recepturi naših baka, počev od proizvoda od mesa, do jela od svežeg voća i povrća.
Inače, u samom dvorištu se nalazi i veliki voćnjak, čijim plodovima se mogu poslužiti svi gosti tokom boravka.
Sobe koje su u ponudi su dvokrevetne, a u svakoj od njih se nalazi i pomoćni ležaj, za barem još jednu osobu.
Tu je i TV, kao i opremljeno kupatilo, a ovo domaćinstvo je i pet – friendly, tako da Vaši krzneni ljubimci mogu sa Vama uživati u svim lepotama ovog dela Šumadije.
Domaćinstvo ,,Tanasijević”
Domaćinstvo ,,Tanasijević” je savršen izbor za sve posetioce koji žele da uživaju u u potpunosti domaćim prirodnim proizvodima, s obzirom na to da svaki obrok ili prehrambeni proizvod koji vlasnici i osoblje domaćinstva ,,Tanasijević” nude svojim gostima su upravo obroci i proizvodi pripremljeni od voća, povrća i životinjskih proizvoda koje sami uzgajaju na svom imanju.
Svi gosti takođe mogu uživati u svežim proizvodima koje će sami ubrati u voćnjaku u sklopu dvorišta, a domaćini se naročito ponose sa nekoliko vrsta divljih krušaka, a jedan deo dvorišta domaćinstva izlazi baš na samu obalu Gružanskog jezera.
Domaćinstvo ,,Tanasijević” ima u ponudi 4 trokrevetne i 2 dvokrevetne sobe, koje se ponose izuzetnim enterijerom, kao i čistoćom i pedantnošću, a, pored kreveta, postoje i pomoćni ležajevi na razvlačenje za dodatne osobe.
Gostima su na raspolaganju i TV, kao i bežični internet, kuhinja u kojoj, osim specijaliteta koje priprema domaćica, mogu i sami pripremati obroke, dok u dvorištu mogu u samostalnoj ili grupnoj organizaciji učestvovati u pripremi roštilja.
Gostima domaćinstva je obezbeđen i parking, a svi rekreativci mogu uživati u džogingu ili laganoj šetnji po okolnim stazama.
