Nije uvek lako setiti se planine na slovo “i”, zar ne? Skoro svi se uvek sete planine Igman, mada se i ona polako zaboravlja među mlađim generacijama. Zbog toga smo za vas pripremili nekoliko kratkih pričica o tri planine na slovo “i”.
Kada pročitate ove zanimljivosti, ne samo da ćete naučiti nešto novo, što do sada sigurno niste znali, već ćete i lakše zapamtiti imena planina. Ovo znanje će vam pomoći da uvek budete spremni kada igrate ovu edukativnu društvenu igru. To su: Ida (Krit, Turska), Igman (Bosna), Inkauasi (Čile, Argentina).
Još u grčkoj mitologiji srećemo se sa dve planine koje nose ime Ida (planina boginje majke). To su planina Ida u antičkoj Troadi ili Troji (današnjem poluostrvu Biga u Turskoj), regiji zapadne Anadolije, koja je isto tako bila poznata i kao frigijska Ida; i planina Ida na grčkom ostrvu Kritu.
Prva planina, spominje se i u Homerovoj Ilijadi i u Vergilijevoj Eneidi. Obe su povezane sa boginjom majkom u najdubljim slojevima pre-grčkog mita, po kojem je planina Ida u Anadoliji posvećena Kibeli, koja se ponekad naziva i Majka Idea, dok je boginja Rea, koja se često identifikuje sa Kibelom, rodila poslednje Hronosovo dete, Zevsa, na Kritu. Tamo ga je očuvala Amaltea, krijući ga od besnog oca.
Planina Ida (Turska)
Planina Ida na Kritu je posvećena Zevsu, koji je bio kralj i otac svim grčkim bogovima i boginjama.
Danas se planina Ida na Kritu zove Psiloritis ili, u prevodu, visoka planina. To i jeste zaista najviša planina na Kritu. Njen najviši vrh dostiže visinu od 2456 m. Ova planina se nalazi u regiji Retimno i posvećena je boginji Rei. Na planini se nalazi pećina u kojoj je po predanju rođen Zevs.
Planina sa okolinom je na listi nacionalnih parkova koji su pod zaštitom UNESCO-a.
Planina Ida u Turskoj zove se još i Kazdağı ili Karataş Tepesi. To je planina koja se nalazi na severozapadu ove zemlje, na nekih 30-ak km jugoistočno od ruševina Troje, duž severne obale Edremit zaliva. Ime planine Ida je antičko ime. Danas je to oblast između regije Čanakale i Balikesir.
Ova planina je slabo naseljeni masiv od oko 700 km2 koji se nalazi na severu Edremita. Brojna mala sela u regiji su povezana putevima. Svi vodotokovi idu uglavnom ka jugu, i slivaju se u zaliv pod istim imenom Edremit. Ova obala je poznata i kao rivijera maslina.
Međutim, reka Karamenderes (koja je u antičko vreme bila poznata pod imenom Skamander) teče sa druge strane reke na zapad. Dolina ove reke je poznata u Turskoj pod imenom Kaz Dağları ili dolina Troje. U današnje vreme, skromna površina od 2.4 km2 zaštićena je nacionalnim parkom koji je ustanovljen 1993. godine.
Oblast oko vrha planine je vetrovita i gola, sa relativno niskim pojasom stabala usled ekspozicije, ali padine planine, na ivici mediteranskih i hladnijih centralnih anadolijskih klimatskih zona, čuvaju bogatstvo endemske flore. Klima na nižim nadmorskim visinama postaje sve više topla i suva u obešumljenom pejzažu. Suv period traje od maja do oktobra. Padavine se kreću od 631 do 733 mm godišnje. Srednja godišnja temperatura je oko 15.7 stepeni. Dnevne temperature u Edremitu dostižu i do 43.7 stepeni. Šume na gornjim pojasevima planine se pretežno sastoje od turske jele, a divlje svinje, jelenovi i šakali su uobičajeni u ovoj regiji. Nekada su u ovoj regiji živeli vukovi, risovi, braon medvedi i velike mačke, ali ih danas nema zbog prekomernog lova.
U antičkim vremenima, planina je bila posvećena obožavanju Kibele koja je u Rimu imala epitet Idaea Mater.
Idaea je bila nimfa, prijateljica boga reke Skamander i majka kralja Teukra, trojanskog kralja. Reka Skamander je tekla sa planine Ida sve do grada Troje.
Planina Ida se spominje na nekoliko mesta u poznatoj Homerovoj Ilijadi.
Planina Igman (BiH)
Igman planina je planina koja se nalazi u centralnoj Bosni. Šumovita i valovita visoravan nalazi se jugozapadno od Sarajeva, a zahvata krajnji severoistok visoravni Bjelašnice. Na severu, planina se spušta prema Ilidži i Hrasnici. Najviši vrh ove planine je Crni vrh koji ima visinu od 1647 m. Na samoj planini nema voda, a u podnožju se pojavljuju jaka vrela, kao što je i pozanto vrelo reke Bosne na Ilidži.
Na Igmanu se beleže najniže temperature u čitavoj regiji i do -43ºC. Tu se nalazi i vrlo neuobičajen lokalitet koji se zove Mrazište i koji predstavlja mesto gde se događa toplotna inverzija.
Igman ima godišnje više od 200 dana pod snegom sa dobrim skijaškim stazama, pa je odlično mesto za aktivni zimski odmor, rekreaciju i skijanje. U vreme održavanja Zimskih olimpijskih igara, na Igmanu su napravljene dve skakaonice od 90 i 70 m. Takođe, prostor je obrastao gustom šumom i ima mnogo životinjskih vrsta, te je pogodan za lov.
Igman nećemo zaboraviti ni zbog jednog ratnog događaja koji se odigrao 1942. godine u noći između 27. i 28. januara. Te noći se događao strašan marš Prve proleterske brigade koji će ostati upamćen pod nazivom Igmanski marš. Mnogo ljudi iz ove brigade je stradalo zbog jake zime i mraza.
Inkauasi (Južna Amerika)
Inkauasi je vulkanska planina na Andima u Južnoj Americi. Ona se nalazi na granici između Argentine i Čilea. Najviši vrh ove planine leži na 6621 m nadmorske visine. Inkauasi je deo Centralne vulkanske zone Anda zajedno sa oko 100 drugih kvaternarnih vulkana. Istorija vulkanske aktivnosti je slabo poznata zbog nedostatka beleženja.
Inkauasi se nalazi severoistočno od Ohos del Salado, najvišeg vulkana na svetu. Oba se nalaze na južnom kraju centralne vulkanske zone. Zajedno sa El Fraile, Sero el Muerto, Nevado Tres Kruses i El Solo formiraju 50 km dugačak vulkanski lanac.
