Afrika

Pustinja Namib – informacije i zanimljivosti

Gde se nalazi pustinja Namib i koje su njene karakteristike?

U jugozapadnom delu Afrike nalazi se jedna od najstarijih pustinja na svetu, to jest pustinja Namib. Naziv ove velike pustinje, Namib, na nama jeziku ima značenje „ogromno“, a ova pustinja to zaista i jeste.

Naime, površina pustinje Namib iznosi 50 hiljada kvadratnih kilometara, a pruža se u dužini od oko 1900 kilometara uz Atlantski okean, koji predstavlja njenu granicu sa zapadne strane.

Zbog toga se sa pravom kaže da je ovo „mesto gde pustinja ljubi okean“ i zanimljivo je da je ovo jedina pustinja na svetu koja izlazi na okean. Obale Namibije, države koja je po ovoj pustinji i dobila ime, zapravo čine dine pustinje Namib.

Pored ove države, pustinja Namib se prostire i na teritorijama Angole i Južne Afrike. Idući od severa ka jugu, ova pustinja se proteže od Južne Angole, pa sve do Kaptske provincije, tačnije do reke Olifants.

Sa istočne strane odvojena je Velikim grebenom, što zapravo predstavlja strmi odsek, dok se na jugoistoku otvara i spaja se sa pustinjom Kalahari.

Delovi pustinje Namib koji se nalaze pored mora sačinjeni su od sedimenata koji potiču iz perioda tercijara i kvartara, a predeli koji se nalaze u unutrašnjosti pustinje su zapravo graniti, vulkanske stene i gnajsevi iz perioda prekambrije.

Zbog svog geološkog sastava, ova pustinja predstavlja lokaciju koja je značajna za iskopavanje soli, dijamanata i volframa. „Obala skeleta“ je deo pustinje Namib koji se prostire od Angole pa sve do reke Kuiseb i pokriven je kamenjem i šljunkom, a ovaj predeo je poznat i kao mesto gde su se dešavali mnogi brodolomi. Kako se pustinja polako širi tj. klizi prema moru, i na taj način ga zauzima, neke od brodskih olupina se mogu naći na udaljenosti i od oko 50 metara dalje na obali.

Širina pustinje od istoka ka zapadu se kreće od 50 do 160 kilometara, a takođe i dužina pustinje varira i kreće se od 1600 do 1900 kilometara. Dine koje se nalaze u pustinji Namib predstavljaju najviše peščane dine na svetu i njihova visina iznosi i do 300 metara. Dužina ovih dina, koje se pružaju u pravcu severozapad-jugoistok, varira i može da iznosi od 16 do 32 kilometra.

Klima

Usled oštrog i suvog vazduha, koji hladna Bengalska struja protičući duž obale dodatno rashlađuje, pustinja Namib je neplodna. Guste magle i snažno strujanje vazduha nastaju zbog uzajamnog dejstva vlažnog vazduha koji dolazi sa mora i suvog vazduha koji se nalazi nad pustinjom.

Količina godišnjih padavina u ovoj pustinji iznosi manje od 10 milimetara što takođe doprinosi njenoj neplodnosti.

U oblasti koja se nalazi kraj okeana, temperatura se kreće od 14 do 20 °C tokom decembra, što predstavlja toplu sezonu, dok u vreme hladne sezone, tj. u julu, temperatura varira od 9 do 14 °C. U unutrašnjim delovima pustinje, u letnjem periodu, temperatura se u toku dana kreće od 30 do 45 °C. U zimskom periodu temperatura padne i do 4-7 °C.

Veruje se da ovakvi uslovi, polusušni i sušni, vladaju pustinjom Namib čitavih 60 miliona godina, zbog čega se ona smatra pustinjom koja je najstarija na svetu. Zanimljivo je da je 2013. godine pustinja Namib uvrštena na UNESCO listu mesta svetske baštine u Africi.

Flora i fauna

Površinskih tokova u pustinji Namib nema, osim suvih rečnih dolina koje seku pustinju i u retkim slučajevima imaju male količine vode ispod peska. Biljna vegetacija se, u pojedinim delovima ovih suvih rečnih dolina kao i u predelima koji se nalaze ispod dina, javlja uprkos velikoj suvoći i nedostatku vode.

Kada govorimo o fauni koja nastanjuje pustinju Namib, treba pomenuti gmizavce (oko 60 vrsta je našlo stanište u ovoj pustinji, a od toga oko 5 vrsta su endemske), gazelu, antilopu, noja, lisicu, šakala, smeđu hijenu, geparda kao i neke vrste glodara.

Naseljenost

Zbog karakterističnog reljefa, klime, i gotovo nemogućih uslova za život, pustinja je skoro pa nepristupačna i nenaseljena. Ipak, nedaleko od čuvenog Sossusvlei-a, tačnije u Sesriem-u, se nalaze povremena naselja.

Do pustinje se može doći putem kopna, to jest makadamskim putevima, a manjim avionima se može doći iz Svakopmunda i Valvis Beja, koji se nalaze na severnom delu pustinje, kao iz Vindhuka, koji je glavni grad Namibije i oko 480 kilometara je udaljen od centra pustinje, sa istočne strane.

Namibija

Kao što je već rečeno, najveći deo teritorije države Namibije, nalazi se na tlu pustinje Namib. Tačnije, ova afrička zemlja se nalazi na granici između dveju pustinja, Kalahari i Namib, te zbog ovakvog položaja ne čudi činjenica da je zemlja sa najmanje padavina u podsaharskom delu Afrike.

Ova zemlja broji oko 2,1 milion stanovnika, a kako se se nalazi na teritoriji vruće, veoma suve i gotovo potpuno nenaseljene pustinje Namib, Namibija je jedna od zemalja na svetu koje su najređe naseljene.

Osnovu privrede ove zemlje čine turizam, stočarstvo, poljoprivreda, a takođe i rudarstvo gde je najzastupljenije kopanje zlata, dijamanata, uranijuma, baznih metala i srebra. Granice Namibije su Atlantski okean sa zapada, gde se u stvari pustinja Namib susreće sa ovim okeanom (čineći „najveću plažu na svetu“), sa severa se graniči sa Zambijom i Angolom, na istoku sa Bocvanom, dok deo istočne i celu južnu granicu predstavlja JAR. Namibija je sve od 1884. godine bila prvenstveno protektorat, a kasnije i kolonija Nemačke.

Nakon Prvog svetskog rata, biva okupirana od strane Južnoafričke republike 1920. godine. Iako UN uzima odgovornost za Namibiju, 1973. godine, upravljanje njome još dugo ostaje u rukama JAR. Tek 21. marta 1990. godine, ova zemlja postaje potpuno nezavisna, a 1994. od JAR-a dobija kontrolu i nad Pingvinskim ostrvima, kao i nad Walvis zalivom.