U ovom tekstu ćete saznati koje su to reke na slovo E koje možete koristiti u zanimljivoj geografiji.
Poznate reke na slovo “E” su: Eufrat, Erenik, Ebro, Eurota, Evel, Elba, Ešikovački potok.
U ovom tekstu reći ćemo nekoliko zanimljivih činjenica o reci Ebro u Španiji i reci Eufrat koja protiče kroz Tursku, Siriju i Irak.
Ebro reka se nalazi na Iberijskom poluostrvu, tačnije to je druga najduža reka na ovom poluostrvu odmah posle reke Taho (Tagus ili Težo). Ako bi se merio volumen protoka i regija drenaže, onda je Ebro najveća reka odmah posle reke Duero.
Reka Ebro teče kroz mnoge regije Španije, kao i kroz mnoge gradove jer je duga 930 km. Poznatiji gradovi su Reinosa u Kantabriji, Frijas i Miranda de Ebro u Kastilji i Leon, Haro, Logronjo i Alfaro u La Riohi, Alagon, Utebo i Saragosa u Aragonu i Aldover, Tortosa i Amposta u Kataloniji.
Izvor reke Ebro se nalazi u Kataloniji u regiji Fontibre. Blizu izvorišta se nalazi veliko veštačko jezero Embalse del Ebro koje je stvoreno pregrađivanjem reke. Gornji tok reke Ebro ide kroz stenovite klisure provincije Burgos.
Krećući se ka istoku formira širu rečnu dolinu sa krečnjačkim stenama kada stigne do Navare i La Riohe, uglavnom zahvaljujući mnogim pritokama koje dolaze iz Iberijskog sliva sa jedne strane i planina Navare i zapadnih Pirineja sa druge strane.
Na tom mestu, u dolini koja je izolovana od morskih vazdušnih struja zahvaljujući okolnim planinama, klima progresivno postaje kontinentalna, sa ekstremnijim temperaturama.
Kraški geološki procesi oblikovali su predeo slojeva rastvorljivog karbonatnog kamena ekstenzivnog krečnjaka nastalog na drevnom morskom dnu. Aragonit, mineral koji je dobio ime po Aragonu, potvrđuje činjenicu da su u centralnoj dolini reke Ebro prisutni uglavnom karbonati.
Dolina se, potom, širi, a tok Ebra postaje sporiji jer se povećava zapremina vode koja prolazi kroz Aragon.
Tamo, veće pritoke koje dolaze iz centralnih Pirineja i Iberijskog sliva, ispuštaju velike količine vode, posebno u proleće tokom sezone odmrzavanja planinskog snega.
Dok prolazi kroz Saragosu, Ebro je već velika reka. Na obali ove reke, u gradu Saragosa, dominira prelepa Bazilika Naše Gospe od Stuba ili Nuestra Señora del Pilar.
Klima u ovom predelu je kontinentalno mediteranska sa veoma ekstremnim temperaturama.
Kada uđe u oblast Katalonije, dolina reke Ebro se sužava, a reka postaje ograničena planinskim masivima, praveći široke zavoje.
U ovoj oblasti su izgrađene ogromne brane, a u završnom delu njenog toka, reka skreće na jug i protiče kroz spektakularne klisure.
Nakon prolaska kroz klisure, Ebro dolazi do delte na Mediteranskom moru blizu mesta Amposto u provinciji Taragona.
Delta reke Ebro ima površinu od 340 km2 i jedna je od najvećih močvara u zapadnom mediteranskom regionu. Ova delta se intenzivno koristi za poljoprivrednu proizvodnju. Ovde se gaji pirinač, citrusno voće i povrće.
Delta reke Ebro ima brojne plaže, močvare i slane bazene koji pružaju stanište za više od 300 vrsta ptica. Od 1983. godine, veliki deo delte se vodi kao Prirodni park Ebro delta kako bi se sačuvale ptice i prirodni resursi.
Eufrat reka je duga 2800 km. Njen basen obuhvata površinu od 500.000 km2. Ova reka protiče kroz tri države: kroz Tursku, Siriju i Irak.
Čudesna je ova reka iz drevene Mesopotamije. Skoro uvek se spominje zajedno sa drugom velikom rekom – rekom Tigar. U dolinama ovih dveju reka nastale su prve velike kulture.
Legenda kaže da je ime ove reke poteklo od staropersijske reči Ufratu što znači “pogodno za prelazak”.
Eufrat nastaje slivanjem dve velike pritoke: Kara i Murat. Prva reka, poznata i kao zapadni Eufrat, izvire u istočnoj Turskoj, a druga, koja je poznata i kao istočni Eufrat, izvire malo dalje od biblijskog brda Ararat. U svom gornjem toku Eufrat prolazi kroz kanjone, a zatim ide jugoistočno ka Siriji i ka Iraku.
Kada uđe u Siriju, tamo joj se pridružuju reke Balik i Kabur koje takođe izviru u Turskoj, a kasnije, tokom čitavog svog toka, reka Eufrat nema nijednu pritoku.
U južnom delu Iraka, iznad Basre, Eufrat se stapa sa Tigrom, pa se zajedno ulivaju u Persijski zaliv.
Po biblijskoj legendi, Eufrat se smatra jednom od četiri reke koje potiču iz Rajskog vrta ili Edena. Ostale tri reke su Tigar, Gihon i Pišon. Bog je Avraamu obećao zemlju čiji je deo granice bila reka Eufrat.
U Otkrovenju Jovanovom stoji viđenje velike reke Eufrat koja presahne i napravi prolaz za kraljeve sa istoka. To bi trebalo da predstavlja pripremu za Armagedonsku bitku.
I u islamskoj religiji postoje Muhamedove izreke koje kažu da će reka Eufrat da presuši i da će se tada javiti mnoga nepoznata bogatstva, pa će to biti uzrok za veliki rat.
Izvor vode za prvu veliku sumersku civilizaciju u četvrtom milenijumu pre nove ere bila je upravo reka Eufrat. Na obali Eufrata postojali su drevni gradovi Uruk, Nipur, Mari, Sipar, itd. Dolina Eufrata bila je središte mnogih drugih kraljevstava poput Vavilonskog i Asirskog.
