Reka života, četvrta po veličini reka u Africi, prirodno stanište bogatog sveta flore i faune, reka koja zna da opčini svojom prirodom, ali i da bude surova prema svom okruženju i na kraju, čuveni Viktorijini vodopadi.
Turistički privlačna i mistična, reka koja izaziva strahopoštovanje kod ljudi kojima predstavlja izvor života, kao i onih koji dolaze da uživaju u njenim čarima. Sve su ovo asocijacije za veličanstvenu i moćnu reku Zambezi.
Narod Tonga, podario je ovoj reci naziv Zambezi, sto na njihovom jeziku znači „Velika reka“. Ovaj naziv opravdava činjenicu da je ona po veličini četvrta reka u Africi, posle Nila, Nigera i Konga. Izvire u močvarnim predelima Miombo šuma, na 1500m nadmorske visine, u severozapadnoj Zambiji.
Na svom toku od oko 2700km, ona protiče kroz šest država, Zambiju, Zimbabve, Angolu, Namibiju, Bocvanu i Mozambik. Na svom putu jednim delom formira prirodnu granicu između Zambije i Namibije, kao i Zambije i Zimbabvea. Svoj tok završava, formirajući veliku deltu, ulivanjem u Indijski okean na Istočnoj obali Afrike, u Mozambiku.
Vekovima, ova reka predstavlja izvor života, kako ljudima tako i bogatoj flori i fauni koji je nastanjuju. Kameleoni, gabonske otrovnice, vervet majmuni, sabljaste antilope, nilski konji, krokodili, slonovi, žirafe i gnu samo su neki od stanovnika živopisnog okruženja reke Zambezi.
Ipak, jedna od najinteresantnijih i najopasnijih vrsta jeste takozvana Zambezi ajkula, poznatija pod imenom Zambi. Ova vrsta ajkule nije slatkovodna, međutim, vrlo često dolazi iz Indijskog okeana, krećući se uzvodno tokom reke. Iako vrlo agresivne prirode, ona predstavlja jednu od zanimljivijih turističkih atrakcija ovog područja Afrike.
Duž svog toka, reku okružuju plodne ravnice, pašnjaci, kao i šume koje predstavljaju prirodno stanište ovih životinjskih vrsta.
Narod koji nastanjuje obale reke Zambezi, uživa u plodovima koje im ona nudi, baveći se ribolovom, kao i tradicionalnim uzgajanjem domaćih životinja. Zbog promena kroz koje ona prolazi tokom godišnjih doba, ovi narodi su primorani da se prilagođavaju njenoj ćudljivosti. Naime, smena sušnih i kišnih perioda izaziva velike migracije životinja, dok poplave, kojima je reka sklona, u mnogome otežavaju život stanovnika ovih podrucja.
Jedna od zanimljivosti je, da su zbog velikih poplava, medju narodima koji ovde zive, nastale priče o vodenim duhovima zvanim Nyami-Nyami, koji, navodno, čuvaju ovu reku. Ovim duhovima stanovnistvo prinosi žrtve, kako bi ih odobrovoljili. Ceremonija Kuo-Mboka se održava pre povlačenja stanovništva u više predele i predstavlja jedan od rituala kojim oni veruju da će ublažiti surovu prirodu Zambezija.
Pored svih ovih prirodnih katastrofa, ova reka je glavni razlog opstanka ljudi u surovim uslovima afričkog kontinenta, zbog čega je opravdano nazivaju „rekom života“.
Ipak, u svetu je ova reka najpoznatija po veličanstvenim Viktorijinim vodopadima. Dobili su ime po kraljici Viktoriji, a otkrio ih je i dao im ime, škotski lekar i misionar, Dejvid Livingston 1855. godine. Zvanično je ovaj naziv prihvaćen 1931. godine, pod britanskom vlašću. Zbog gromoglasnog zvuka koji emituju ovi vodopadi i koji se čuje kilometrima daleko, kao i „dima“ koji pravi ogromna količina vode, lokalno stanovništvo ih naziva „dim koji grmi“. Nalaze se između gradova Livingstone (Zambija) i Victoria Falls (Zimbabve). Visina ovih vodopada je oko 110m, a širina 1708m i predstavljaju najveće vodopade na svetu.
Iako se čini da je u pitanju jedna celina, ovih vodopada ima sedam i odvojeni su rečnim ostrvima. Železnički most, izgrađen 1905. godine, nalazi se nedaleko od vodopada.
Putovanje vozom preko ovog mosta predstavlja jednu od atrakcija koju treba posetiti zbog veličanstvenog pogleda na ovo mesto gde reka ponire.
Pored ovog, na reci Zambezi postoje jos dva vodopada, Ngonye, pored grada Sioma na zapadu Zambije i Čavuma, kod istoimenog grada na granici između Zambije i Angole. Dve hidroelektrane izgradjene na branama koje formiraju akumulaciona jezera, snabdevaju električnom energijom nekoliko država duž toka Zambezija. Zanimljivo je da samo pet mostova preseca ovu reku.
Postoje i druge brojne znamenitosti i predeli koje treba posetiti, ako ste u prilici. Viktorijin muzej koji se nalazi u blizini vodopada i čuva ostatke pračoveka koji je te prostore nastanjivao pre oko dva miliona godina; nacionalni parkovi ili lokalna sela gde možete neki lični odevni predmet da zamenite za neku figuru ili luk i strelu, napravljene veštim rukama lokalnog stanovništva.
Uzevši u obzir sve navedene činjenice, zanimljivosti i mistiku vezane za Zambezi, ona umnogome ispunjava apetite turista sirom sveta i omogućava jedno nezaboravno iskustvo. Reka Zambezi je jedna od najzanimljivijih destinacija Afrike, destinacija koju, kada jednom posetite, želite iznova da joj se vratite i da otkrivate nove čari koje ona može da pruži.
