Lokacija i opšte informacije za Ledinačko jezero
Ovo prelepo jezero se nalazi na teritoriji Fruške gore, koja je najpoznatija ostrvska planina u Srbiji. Ledinačko jezero nosi još jedno ime, „jezero Srebro“, a nekada je bilo jezero koje je nastalo veštačkim putem.
Smešteno je relativno blizu Starih Ledinaca, naselja u Vojvodini, koje se nalazi neposredno uz Novi Sad i predstavlja jedan njegov deo, to jest, spada u njegovo prigradsko naselje.
Ledinci administrativno pripadaju opštini Petrovaradin, kao jedno od 5 naselja ove opštine, a prostiru se po Fruškoj gori, tačnije na obroncima ove planine na teritoriji koja pripada dolini Tavnog potoka.
Ovo malo naselje ima populaciju od svega 934 stanovnika, kako se navodi u popisu vršenom 2011. godine.
Kako je nastalo Ledinačko jezero?
Nastanak Ledinačkog jezera je povezan sa bombardovanjem Jugoslavije od strane NATO-a, pre skoro 20 godina, tačnije 1999. godine. Napad na vojne ciljeve iz vazduha je otpočeo 24. marta, a kasnije su bombardovani i civilni, privredni i ostali objekti.
Upravo tokom jednog od ovih napada, pumpa koja je postojala u, tada već napuštenom, kamenolomu „Srebro“, bila je znatno oštećena. Kao posledica ovoga došlo je do obustave pumpanja vode iz kamenoloma po kome je ovo jezero i dobilo svoje drugo ime.
Kako voda više nije odlazila, ovaj kamenolom se sve više ispunjavao vodom koja je do njega dospevala putem dve male reke, Srebrni potok i Lukin svetac. Kamenolom se punio i od strane podzemnih voda i upravo je ovim putem i nastalo Ledinačko jezero.
Površina koju je zauzelo ovo novonastalo jezero je iznosila oko 4 hektara. Okolina je bila nepristupačna, tj na skoro svim stranama Ledinačkog jezera su se nalazile litice, koje su bile izuzetno strme. Ono što je još jedna od karakteristika ovog jezera jeste njegov oblik, koji izuzetno podseća na zrno pasulja. Dužina na kojoj se Ledinačko jezero prostiralo bila je oko 400 metara, a na njegovom najširem delu se moglo izmeriti otprilike 100 metara.
Dubina jezera je od mesta do mesta varirala, tako da je na pojedinim delovima, Ledinačko jezero bilo duboko 15 metara, a na drugim čak i 50 metara.
Voda koja je napajala jezero, dolazeći iz pomenutih reka, činila je da jezero bude hladno čak i u toku leta, a upravo zbog konstantnosti priliva ovih voda. Jedna od glavnih odlika Ledinačkog jezera bila je prelepa zelena boja vode, kao i veoma veliki stepen čistoće iste.
Teritorija koju zauzima Ledinačko jezero se nalazi na oko 300 metara nadmorske visine.
Dalji tok razvoja jezera i zanimljivosti
Prvi priče o korišćenju Ledinačkog jezera javile su se krajem 90tih godina i početkom 2000tih godina. Ove ideje o njegovoj eksploataciji su se javile kao predmet rasprave koja se vodila između same mesne zajednice Ledinci, Novog Sada, Firme „Alas“, koja je u stvari rudarsko preduzeće sa sedištem u Rakovcu koje je deo opštine Beočin, a takođe je u raspravi učestvovalo i javno preduzeće čije je zaduženje bilo upravljanje Nacionalnim parkom Fruška gora.
Kako je zahtev rudarskog preduzeća „Alas“ bio taj da se kamenolom vrati upravo njima, a pored toga je i sudska odluka, kao i odluka opštine bila nejasna, Ledinačko jezero se nalazilo pred nestajanjem. Osim ovoga, još jedan od glavnih razloga koji su pretili da unište ovo jezero jeste i to da nisu postojali pokazatelji o stabilnosti ovog jezera, to jest, nije se znalo dal preti izlivanje vode iz njega.
Iako su postojale priče po kojima je ovo jezero, tačnije pravo na njegovo korišćenje, prodato jednoj firmi poreklom iz Austrije, glasine su vrlo brzo bile demantovane kada je u skupštini AP Vojvodina, 2006. godine, usvojen plan u cilju očuvanja Ledinačkog jezera.
Budućnost Ledinačkog jezera je bila veoma neizvesna u periodu između 2001. godine i 2006. godine. Tada je u okolini samog jezera postojalo i odmaralište, skromnog kapaciteta. U tom periodu, meštani naselja kome jezero pripada, tj mesne zajednice Stari Ledinci, a takođe i preduzeće koje je bilo zaduženo za upravljanje ovim turističkim odmaralištem, zajedno su pokušavali da turisičku ponudu ovog kraja prošire u cilju prviljačenja većeg broja turista, kako iz cele naše zemlje, tako i iz inostranstva.
Cilj je bio taj da se privuče što veći broj ljudi koji bi došli u ovaj kraj da uživaju ne samo u lepotama Ledinačkog jezera, već i u svim prirodnim lepotama koje nudi Nacionalni park Fruška gora.
Zbog nezgode koja se desila u leto 2006. godine, kada se nekolicina turista koji su plivali u jezeru povredila, planovi proširenja turističke ponude ovog kraja su propali. Ono što se dogodilo tog juna 2006. godine je odron kada je kamenje sa okolnih litica palo u jezero, te je ovo bio razlog što je nadležna služba zabranila korišćenje i pristup ovom jezeru.
Za razliku od 2002. godine, kada jezero nije bilo ispražnjeno, iako je postojala odredba o tome, ovi događaji su alarmirali Republičku inspekciju za zaštitu životne sredine, koja je istog momenta izdala naređenje za pražnjenje jezera, a u prilog tome je išao visok nivo vode u jezeru koji je dostigao maksimum i ono je počelo da se izliva. Republički biro za zaštitu životne sredine je, pored radova u cilju očuvanja prirode i njene zaštite, imao ideju da se prvenstveno obustavi eksploatacija iz kamenoloma, a takođe i da se jezero koristi u svrhu rekreacije.
Nakon ovakve odluke o isušivanju jezera, nekoliko godina potom su stanovnici Ledinaca organizovali veliki broj protesta na ovakvu odluku, čime su se žustro borili kako bi po svaku cenu očuvali Ledinačko jezero.
Rekultivacija Ledinačkog jezera, kao proces koji se obavlja na kamenolomima, rudnicima, površinskim kopovima, kako bi degradirane površine bile sanirane, bila je odobrena od strane Pokrajinskih organa vlasti. Ovo odobrenje za rekultivacijom je predstavljalo „Obavezni zakonski proces zatvaranja kopna“ u odnosu na predmet rekultivacije.
Budućnost Ledinačkog jezera
Pomenuta firma „Alas“, koja predstavlja deo austrijske kompanije „Asamer grupe“ je 2009. godine iznela plan o pražnjenju jezera da bi na njegovom mestu bio izgrađen park prirode jedinstven za ovaj deo Evrope, to jest za čitavu jugoistočnu Evropu.
Iako su tada postojale spekulacije o potpunom i trajnom pražnjenju jezera, plan nije bio njegovo potpuno isušivanje, već je Ledinačko jezero trabalo da predstavlja glavnu lokaciju u novoosmišljenom parku prirode, čime bi i samo jezero dobilo novu svrhu i život.
Rudnik kamena „Srebro“ i njegova sudbina izazvali su brojne nesporazume, gde su poslovi oko rekultivacije bili obustavljeni na samom početku, ali se, shodno zakonima u vezi ovog procesa, nije sačekalo 4 godine, već je odmah nastavljeno sa radom u skladu sa odobrenjem izdatim od strane Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.
Vodoprivredno preduzeće „Šajkaš“, koje se nalazi u Novom Sadu, dobilo je zaduženje da nadgleda radove koji su vršeni na Ledinačkom jezeru u cilju sprovođenja istih u skladu sa ekološkim zahtevima i propisima. Naročito je ovo preduzeće bilo angažovano za nadgledanje radova koji su se ticali površinskog kopa „Srebro“, tačnije ispuštanja vode iz njega.
Planirano je ekspolatisanje kamena iz ovog kamenoloma u kome se jezero nalazi i to bi trebalo da traje u periodu od naradnih 8 – 10 godina, tačnije do 2017. ,odnosno 2019. godine, jer se radi o projektu čija je realizacija krenula 2009. godine. Po završetku eksploatacije kamena, u planu je da se novoformirano jezero ponovo napuni vodom.
Novonastalo jezero bi, kako je već napomenuto, trebalo da bude u sklopu osmišljenog parka prirode, kao njegov centralni deo. Planirano je da se u sklopu novog jezera izgradi turističko izletište, sportski tereni za košarku i fudbal, uređena plaža na obalama jezera, a takođe i staze za bicikliste, kao i uređeni delovi za sportsko penjanje.
Shodno tome da Fruška gora sama po sebi poseduje veoma veliki turistički potencijal, koji se ogleda u njenim mnogobrojnim prirodnim lepotama, ovakav plan za Ledinačko jezero bi predstavljao pun pogodak za turizam ovog kraja.
Ovakav scenario bi predstavljao pravu blagodet za stanovnike Ledinaca, koji bi ponovo mogli da uživaju u svim čarima jezera, a takođe, ponovna izgradnja Ledinačkog jezera, sa svim navedenim objektima, plažama, kao i aktivnostima koje bi okruženje pružalo, sigurno bi privuklo veliki broj turista iz celog sveta, što bi bilo veoma značajno za ovaj kraj.
