U ovom tekstu ćete saznati koje su to reke na slovo A koje možete koristiti u zanimljivoj geografiji.
Amazon
Amazon je reka u Južnoj Americi, koja se već godinama unazad takmiči sa afričkom rekom Nil za titulu najduže reke na svetu.
S obzirom na to da se tačno izvorište reke Nil ne zna, ne može se tačno ni odrediti njena dužina, mada se, na osnovu pretpostavke o mestu izvora, pretpostavlja da njena dužina može iznositi od najmanje 6.650 km.
Sa druge strane, kada je reč o reci Amazon, imam većinu potrebnih informacija. Reka Amazon nastaje od reke Nantaro, u Peruu, i teče narednih 6.992 km od Perua, kroz Brazil i delom kroz Kolumbiju, dok se naposletku ne ulije u Atlantski okean.
Ipak, bez obzira na dužinu, reka Amazon i nije naročito plovna. Veliki okeanski brodovi mogu preploviti svega 1.500 km duž cele reke Amazon, dok ne dođu do grada Ačuala, dok manji brodovi, do 9.000 t i sa gazom od 5,5 m, mogu preploviti oko 3.600 m dužine.
Ovu reku je u jednoj od ekspedicija iz 1541. i 1542. godine otkrio i preplovio španski istraživač Francisko de Oreljana.
Reka Amazon ima basen sa najvećim slivom na svetu, sa površinom od oko 7.050.000 km2. Inače, sliv reke Amazon pokriva oko 40% cele površine Južne Amerike, a njen protok je jednak protoku 6 drugih vodom najbogatijih reka i iznosi 209.000 m3/s. Reka Amazon takođe nosi i 18% svih slatkih voda koje se ulivaju u svetski okean.
Akransas
Arkansas je reka u Sjedinjenim Američkim Državama, čiji najveći značaj leži u činjenici da predstavlja glavnu pritoku reke Misisipi. Njena dužina iznosi 2.322 km, a protiče kroz države Kolorado, Kanzas, Oklahoma i Arkanzas.
Reka Arkansas predstavlja 6. po dužini reku u Sjedinjenim Američkim Državama, a 45. reku po dužini na celom svetu. Nazivaju je i Belom Rekom.
Ušće reke Arkansas u reku Misisipi je prvi otkrio španski moreplovac i istraživač Ernando de Soto 1540 – ih godina, a prvi Evropljani koji su naišli na tok reke Arkansas su bili članovi ekspedicije koju je 29. Juna 1541. godine predvodio španski konkvistador i istraživač Francisko Vaskez de Koronado. Do tada, pa i kasnije, obalu reke Arkansas su naseljavala američka domorodačka plemena.
Reka Arkansas izvire iz planinskog lanca Stenjaka u Sjedinjenim Američkim Državama, u blizini grada Lidvila, u Koloradu, a svojim tokom prolazi kroz više značajnijih gradova, poput Vičite, Puebla, Talse, Fort Smita i Litl Roka.
Amu Darja
Reka Amu Darja, sa svojih 2.540 km dužine, predstavlja najdužu reku u Centralnoj Aziji, a po bogatstvu vodom je jedna od najznačajnijih reka u celoj Aziji. Ono što je čini još značajnijom je njena plovnost, koja iznosi čak 1.400 km.
Reka Amu Darja izvire kod planine Pamir i kreće se u pravcu zapad – severozapad, kro Afganistan, Tadžikistan, Uzbekistan i Turkmenistan, dok se na kraju ne ulije u Aralsko jezero. Inače, ona na neki način predstavlja i svojevrsnu granicu između ovih država. Među najvećim pritokama se izdvaja reka Pandž.
Inače, zbog natapanja jednog od kanala, Karakum, reka Amu Darja neretko zna da presuši, a period suše ume da traje i do 3 meseca, zbog čega neretko uopšte i ne stiže do svog ušća u Aralsko jezero. To dovodi do velike bioekološke katastrofe, jer, usled isparavanja čiste vode, velike količine soli ostaju na tlu, te dovode do većeg saliniteta zemljišta, kao i izumiranja brojnog biljnog i životinjskog sveta.
Inače, kanalKarakum je jedan od 20.000 kanala koje su, pored još 45 brana i 80 rezervoara, Sovjeti izgradili 60 – ih godina prošlog veka, na rekama Amu Darja i Sir Darja, kako bi navodnili okolne stepe.
To je dovelo do značajnog skraćivanja reke, te, kao što smo već napomenuli, reka Amu Darja nekada i ne stiže do svog ušća u Aralsko more, zbog čega je i Aralsko more sada pretvoreno u više manjih jezera, a velika je verovatnoća da, usled neobazrivog korišćenja vode ove reke i neefikasnosti izgrađenih sistema, reka Amu Darja u potpunosti nestane, što će se negativno odraziti i na egzistenciju stanovništva koji žive u njenoj okolini i na čitav ekosistem.
Arno
Arno je reka u Italiji, koja izvire u Apeninima i prolazi kroz više značajnih gradova Italije, kao što su Areco, Firenca i Piza, nakon čega se uliva u Ligursko more.
Na njoj je izgrađeno nekoliko zaštitnih brana jer je ova reka u prošlosti često znala da prelije, što je dovelo i do nekoliko fatalnih poplava, a u Firenci su na reci Arno izgrađena i 2 veća mosta – Ponte Vekio i Most Svetog Trojstva.
